Iturengo Ihauteriak

Uste denez, bere jatorria, urtaro aldaketa, neguko solstizioko ospakizun edo antzinako errituekin lotuta egon daiteke. Euskal Herriko maskaradarik deigarrienetakoa da.

Joaldunak (“zintzarriak daramatzatenak”) dira ospakizuneko pertsonaia nagusiak.

Antzina, zintzarriak edo hautsak eta isipuak edo zartailuak erabiltzen ziren aziendari eraso ziezaioketen piztia edo animaliak beldurtzeko, baita espiritu txarrak uxatzeko ere.